Wędrówki po Austrii. Kościół pielgrzymkowy Maria Laach am Jauerling

Jauerling. Szczyt Wachau

Góry rejonu Wachau

Pomiędzy Melk a Krems Dunaj przebija się przez wzgórza, tworząc malownicze zakola. To kraina Wachau, ulubiony cel turystów z całego świata. Wszystkie znane atrakcje Wachau leżą na brzegach Dunaju i w sezonie są przepełnione turystami. Wystarczy jednak odjechać nieco w bok, by zapomnieć o masowej turystyce. Po obu stronach Dunaju położone są zielone wzgórza. Stoki na lewym brzegu Dunaju (o południowej wystawie) pokryte są w dużej części winnicami i sadami. Pozostała część wzgórz jest niemal w całości zalesiona. Przez tereny te poprowadzono liczne szlaki turystyczne, piesze i rowerowe, ale spotykamy na nich w zasadzie wyłącznie Austriaków. Przez innych turystów są one zupełnie nieodkryte.

Jaureling, najwyższy szczyt Wachau

Wzgórza na prawym, południowym brzegu Dunaju są niskie, ledwie sięgają 600 m. Te po północnej stronie są wyższe, choć żaden nie sięga 1000 m. n.p.m. Najwyższy z nich, Jaureling ma 960 m n.p.m. Nie jest to wysoka góra, ale Dunaj leży tu mniej więcej na wysokości 200 m n.p.m. więc przewyższenie sięga ok. 750 m. Dlatego stoki tych gór są strome i wędrówka po nich może być uciążliwa.
Interesujące, że nazwa Jauerling jest zniemczoną wersją słowiańskiego Javornika, tak licznie spotykanego w Czechach i w Polsce.

Dojazd

Jauerling to masyw górski tworzący rodzaj płaskowyżu, który rozciąga się na wysokości ponad 900 m n.p.m. Znajduje się niemal dokładnie na północ od Melk. Niemal na sam szczyt można dotrzeć samochodem (o i oczywiście rowerem). Tuż pod szczytem, na wschodnim stoku utworzono niewielki ośrodek narciarski, z jednym wyciągiem. Z tego powodu powstała tutaj również dodatkowa infrastruktura, w tym wygodne drogi dojazdowe.
W rejon szczytu prowadzą dwie drogi z Emmersdorf i Melk (na południu) oraz jedna ze Spitz (na wschodzie), obie kręte i miejscami strome. Jadąc z Emmersdorf mijamy po drodze miejscowość Maria Laach am Jauerling, siedzibę gminy, w której leży wzgórze. Warto zatrzymać się tutaj, by zobaczyć niezwykły gotycki kościół pw. Nawiedzenia NMP.

Parking

Drogi z Emmersdorf i ze Spitz łączą się tuż pod szczytem. Kilkaset metrów dalej znajdują się parkingi. Do tego znajdującego się ponad wyciągiem zjeżdżamy w boczną drogę w lewo. Można też jechać do końca drogi, do drugiego z parkingów. Oba znajdują się już na wspomnianym płaskowyżu.

Naturpark

Masyw Jauerling jest objęty ochroną, jako Naturpark Jauerling-Wachau. Ciekawe, że park utworzony został w 1973 r. przez prywatne stowarzyszenie. Po upadku stowarzyszenia, zarząd parku przejęło stowarzyszenie gmin, na których terenie leży park. Ponieważ park obejmuje tereny od Dunaju (włącznie z rzeką), aż po szczyty gór, znajduje się tu mozaika naturalnych siedlisk i atropogenicznych krajobrazów - wody, pola, winnice, łąki, lasy. Jeśli będziecie mieć szczęście zobaczycie tu bociana czarnego, bielika, jaszczurkę zieloną, a może wydrę (żyjącą w Dunaju). Przez teren parku prowadzi aż 350 km tras turystycznych, również długodystansowych.

Gasthaus

Proponuję urządzić krótką wycieczkę po płaskowyżu. Jest bardzo łatwa, z niewielkimi przewyższeniami i prowadzi do głównych atrakcji Jauerling. Startujemy z górnego parkingu, skąd wędrujemy na północ środkiem łąki. Po kilku minutach docieramy do skraju lasu i krzyża w miejscu zwanym dumnie Franz Josefs Höhe. Stąd kamienista droga opada stromo w kierunku widocznych zabudowań. Po chwili jesteśmy przy Naturpark-Gasthaus, całorocznej górskiej gospody. Budynek ten był zbudowany przez wspomniane prywatne stowarzyszenie i nosił nazwę "Hans Pichler Haus" od nazwiska prezesa stowarzyszenia. W gospodzie mieści się tylko kilka stolików, ale w ciepłe dni turyści oblegają ławy na tarasie przed gospodą, skąd rozlega się najpiękniejszy w rejonie widok na dolinę Dunaju w okolicach Spitz.

Na szczycie

Z gospody wracamy do krzyża. Tu wybieramy szlak prowadzący w głąb świerkowego lasu, do dziwnej kamienno-drewnianej konstrukcji. Znajdujemy się w najwyższym punkcie Jauerling, która jednak nie przypomina typowego szczytu. To po prostu najwyższy punkt płaskowyżu. Dalsza droga doprowadza nas z powrotem do polany z parkingiem, obok kolejnego krzyża. Nie wychodzimy jednak na parking, ale skręcamy tu w prawo.

Swastyka?

Szlak doprowadza nas do rozdroża, które mijamy, nie zmieniając kierunku. 150 dalej następne rozdroże. Tu opuszczamy szlak i skręcamy w lewo, przez pas lasu. Natrafiamy tu na specyficzny pomnik, kamienną ścianę pełną tabliczek z tajemniczymi nazwami. W dodatku na tablicach znajdują się symbole na kształt stylizowanej swastyki. Nie mają one jednak wiele wspólnego w nazistowską swastyką. Pomnik powstał co prawda w latach międzywojennych, ale upamiętnia Friedricha Ludviga Jahna, który jeszcze w 1. połowie XIX w. zainicjował ruch gimnastyczny, o podłożu nacjonalistycznym, przygotowujący do walki z okupacją napoleońską. Owa "swastyka" to połączone ze sobą 4 litery "F" od: frish, fromm, fröhlich, frei, czyli: świeży, pobożny, szczęśliwy, wolny. Tabliczki na pomniku zawierają nazwy lokalnych stowarzyszeń gimnastycznych. Na obszernej polanie, na której stoimy, odbywały się treningi i zawody gimnastyczne.

Wieża widokowa

Spod pomnika widzimy już drewnianą wieżą widokową i maszt przekaźnikowy, dokąd teraz zmierzamy. Wieża widokowa (Jauerling Warte) stoi na wysokości 960 m n.p.m., tylko 1 m niżej, niż szczyt góry. Otwarto ją w 1991 r. Ma 38 m wysokości i jest jedynym punktem widokowym w rejonie obejmującym dookolny widok. Wejście na wieżę jest odpłatne. Wchodzimy po drewnianych schodach, a wspinaczkę umila nam wystawa przyrodnicza. Pośrodku schodów zobaczymy wypchane zwierzęta występujące w regionie Jaureling. Na jednym z pięter umieszczono wystawę minerałów. Najważniejszy jest jednak widok ze szczytowej platformy. Widać stąd przede wszystkim wzgórza okalające dolinę Dunaju, choć samej rzeki nie dojrzymy. W pogodne dni można zobaczyć Alpy.

Na parterze wieży znajduje się bufet. Można coś zjeść i napić się. Dostaniemy tu też regionalne wydawnictwa i ulotki. W małym budynku obok wieży umieszczono wystawę ziół. Przy wieży znajdziemy ławy, gdzie można odpocząć na świeżym powietrzu. Spod wieży w kilka chwil, obok wieży przekaźnikowej, schodzimy do parkingu (tego przy wyciągu). Asfaltową drogą dotrzemy stąd do naszego parkingu. Można też wrócić do samochodu tą samą drogą, którą tu dotarliśmy. Cała nasza wycieczka to 3 km marszu i ok. 100 m przewyższenia. Nie licząc odpoczynków, zajmie nam 1 godzinę spokojnego marszu.