Wędrówki po Austrii. Regierungsviertel - St. Polten

St. Pölten

Stolica Dolnej Austrii, St. Pölten (inaczej: Sankt Polten), nigdy nie była Mekką turystów. Nie znajduje się ani na top-liście atrakcji Austrii, ani nawet na liście mniej ważnych destynacji turystycznych. Krótko mówiąc, turyści nie znają tego miasta. Niewielkie miasto liczy zaledwie (jak na stolicę landu) 56 tys. mieszkańców, choć i tak jest 9 na liście największych miast Austrii. Mijamy go jadąc najważniejszą autostradą kraju, A1, z Wiednia do Linz, czy Salzburga.
Miasto ma niezwykle ciekawą historię i jest warte kilkugodzinnego spaceru wśród barokowej zabudowy starego miasta. Być może uda się kiedyś napisać o nim więcej, ale teraz chcę zachęcić do odwiedzenia niewielkiej, ale niezwykłej dzielnicy St. Pölten.

Stolica Landu

Dolna Austria zajmuje północno-wschodnią część Austrii, będąc jej największym krajem związkowym. Z terenu tego wykrojony jest Wiedeń, w którym mieszka więcej osób, niż na całym terytorium Dolnej Austrii. Dawniej Wiedeń był częścią Dolnej Austrii, wyłączony został w 1922 r. jako oddzielny land. Administracja Dolnej Austrii miała jednak w dalszym ciągu siedzibę w Wiedniu. Dopiero w 1986 r. postanowiono stolicę landu przenieść do innego miasta. W drodze referendum uznano, że miastem tym będzie St. Pölten. Wybrano go spośród 10 miast-kandydatów. Minąć musiało jednak dopiero kolejnych 10 lat, by można było przenieść administrację Landu do nowej siedziby.

Regierungsviertel

Przeniesienie stolicy do St. Pölten wiązało się z koniecznością budowy siedziby władz kraju związkowego. Spośród trzech potencjalnych lokalizacji wybrano teren nad rzeką Traisen, tuż obok starego miasta, czyli w centrum miasta. Ogłoszono konkurs na projekt dzielnicy rządowej (Regierungsviertel), który wygrał austriacki architekt Ernst Hoffmann. Stworzył on niezwykły projekt zespołu budynków użyteczności publicznej, w który świetnie wkomponował rzekę. W strukturze budynków dominuje szkło i stal. Budowa rozpoczęta w 1992 r. trwała 4 lata. W 1996 r. rząd Dolnej Austrii przeniósł się do St. Pölten.

Administracja i kultura

W zespole budynków Regierungsviertel (inaczej: Landhausviertel) znalazło się miejsce dla urzędów Landu oraz instytucji kultury - muzeum, biblioteki, sali koncertowej, telewizji ORF. Ernst Hoffmann zaprojektował siedzibę rządu nad rzeką i wieżę widokową, pozostałe budynki są dziełem członków jego zespołu. Nie będę rozwodził się nad kształtem poszczególnych budynków, bo to trzeba zobaczyć – na zdjęciach, a najlepiej naocznie – zapraszam do St. Pölten. Spacer przez dzielnicę zajmie godzinę.

Muzeum

W centralnej części dzielnicy rządowej ulokowano budynek Muzeum Dolnej Austrii (Museum Niederösterreich) . Ciekawy budynek mieści muzeum, którego nie będę polecać. W jego dwóch częściach mieszczą się zbiory historyczne i zbiory przyrodnicze. Tak bezładnie urządzonej wystawy historycznej nigdzie nie spotkałem. Nie mam pojęcia, co stanowi istotę koncepcji prezentacji zbiorów. Nie ma tu układu chronologicznego, nie ma układu tematycznego (z małymi wyjątkami). Ogólny bezład. W dodatku nie wolno tu zasadniczo robić zdjęć. Zasadniczo, bo niektóre zbiory można fotografować – te, które nie są prywatne. Ale konia z rzędem temu, który wskaże te prywatne zbiory. Wystawa przyrodnicza jest raczej standardowa, ale również nie oszałamia. Podsumowując, proponuję czas przeznaczyć na spacer, zamiast na wizytę w muzeum.

Wieża widokowa

Pośrodku dzielnicy ustawiono stalowo-szklaną wieżę widokową (Klangturm). Wieża ma 77 m wysokości (ale wliczając antenę) i mieści trzy komory akustyczne. Największą atrakcją jest tu jednak taras widokowy na najwyższym poziomie (47 m). Na taras można dotrzeć przeszkloną windą. Kto obawia się jazdy szklaną windą może wejść do 280 schodach. Na tarasie ustawiono drewniane leżaki pozwalające na leżąco podziwiać panoramę miasta i okolic. Tuż pod nami zobaczymy miejską starówkę, dalej na północ wzgórza sięgające niewidocznego stąd Dunaju. Po drugiej stronie zobaczymy Alpy (ale nie te skaliste), choć ich widoczność jest bardzo zmienna, zależnie od pogody.

Informacje praktyczne

Samochód zostawiamy na tanim (2022 r.) parkingu podziemnym w dzielnicy rządowej. W weekendy i święta parkujemy za darmo, w tygodniu pierwsza godzina bezpłatna. Lokalu gastronomicznego szukajcie w budynku Landeshaus (nad rzeką). W dni robocze dostaniemy tu też danie dnia. Bufet znajduje się również na parterze muzeum. Wjazd na wieżę widokową jest darmowy. Wieża dostępna jest przez cały tydzień w ciągu dnia. Wieczorem jest niedostępna, za to ładnie oświetlona. Po zwiedzeniu Regierungsviertel można przejść do pobliskiego starego miasta (10 minut pieszo), albo na spacer nadrzeczną promenadą.